پژوهشگر

این مطلب 2 اردیبهشت 1394 در خبرگزاری فارس منتشر گردید

پس از مذاکرات لوزان سوئیس، متنی که بالاخره مشخص نشد بیانیه است یا توافق و یا ... از سوی طرفین مذاکره قرائت شد. در خصوص این متن ایراداتی به تیم هسته‌ای کشورمان وارد شد مبنی بر اینکه برخلاف خط‌مشی ترسیم‌ شده از سوی نظام، به یک توافق دومرحله‌ای تن داده‌اند. در مقابل، عده‌ای این امر را یک پیروزی و دستاورد برای کشورمان معرفی و اقدام به صدور پیام تبریک به مسئولان عالی‌رتبه نظام و دولت و ملت کردند.
  بر پایه این متن و مطابق با نظر دولتمردان کشورمان، تمام تحریم‌ها بلافاصله بعد از توافق لغو خواهد شد و تمامی خطوط قرمز ایران نیز رعایت شده است، این در حالی است که طرف آمریکایی این موضوع را انکار کرده و اعلام می‌دارد ایران عقب‌نشینی قابل ملاحظه‌ای کرده و در مقابل، ساختار تحریم‌ها باقی خواهد ماند و تنها برخی از تحریم‌ها تعلیق می‌شوند و آن هم نه در روز توافق، بلکه بعد از یک دوره راستی آزمایی از اقدامات انجام شده توسط ایران.
  انتشار فکت شیت آمریکایی‌ها مورد اعتراض ایران قرار گرفته و دولتمردان کشورمان، طرف آمریکایی را به مصادره تفاهم به نفع خود و انتشار مطالب کذب متهم کرده و اظهار می‌دارند قرائت صحیح آن چیزی است که ایران اعلام می‌کند.
 با توجه به اعتماد ملت به دولت محترم و بدون توجه به آنچه رخ‌ داده باید اشاره کرد که یکی از خطوط قرمز و شروط اصلی ایران برای امضا توافقنامه نهایی، لغو همزمان تمام تحریم‌های غیرقانونی وضع‌ شده علیه کشورمان است و طرف آمریکایی که به‌ اصطلاح شاخص‌ترین عنصری است که این تحریم‌ها را وضع کرده، صراحتاً اعلام می‌دارد که به‌ هیچ‌ عنوان لغو تحریم‌ها را نخواهد پذیرفت و تنها با تخفیف تحریمی آن هم به‌ صورت مشروط موافق است. بر همین اساس از هم‌اکنون می‌توان نتیجه گرفت که اگر آمریکا بر این نظر خود مصر باشد، قطعاً امکان حصول توافق نهایی فراهم نخواهد بود، چرا که بر اساس خطوط قرمز ایران، برداشته شدن تمامی تحریم‌ها یک ضرورت اصلی است و ایران اسلامی توافقی که این امر را محقق نسازد، نخواهد پذیرفت. این موضوع در سخنرانی جناب آقای روحانی در بیستم فروردین‌ ماه و در مراسم بزرگداشت روز هسته‌ای مجدداً مورد تأکید قرار گرفت و ایشان اعلام داشت «ما هیچ توافقی را امضاء نخواهیم کرد مگر آنکه در اولین روز اجرای توافق، تمامی تحریم‌های اقتصادی همان روز لغو شود.»
  موضوع دیگر عدم امکان بازرسی آژانس از مراکز دفاعی و امنیتی کشور است. سردار دهقان وزیر دفاع کشورمان با اشاره به طرح ادعاهای دروغین از سوی برخی رسانه‌های بیگانه مبنی بر اینکه بازرسی از مراکز نظامی کشور بخشی از توافق لوزان است، تأکید کرد: «چنین توافقی صورت نگرفته و اصولاً بازدید از مراکز نظامی جزء خطوط قرمز ما است و هیچ‌گونه بازدیدی از این مراکز پذیرفته نخواهد شد.» ریاست ستادکل نیروهای مسلح کشورمان نیز بازرسی از اماکن نظامی و مراکز دفاعی کشور را به‌ شدت تکذیب کرد.
  همین دو مسئله کافی است تا این احتمال تقویت شود که مذاکرات هسته‌ای بدون سرانجام خاتمه خواهد یافت؛ زیرا اصولاً آمریکا از یک‌سو هیچ تمایلی به لغو تحریم‌ها نداشته و از سوی دیگر تمایل داشت به بهانه شفاف‌سازی از سوی ایران، خلأ اطلاعاتی در مورد توان دفاعی ایران را با استفاده از آنچه «بازرسی‌های اعتماد ساز» می‌نامد تأمین کند. با این وصف بار دیگر زیاده‌خواهی طرف آمریکایی باعث عدم وصول به یک توافق خوب خواهد شد و این موضوعی است که بارها تکرار شده است. برابر اظهارات مسئولان کشورمان، به‌ دفعات در خصوص وصول به توافق به نقاط خوبی رسیده‌ایم که ناگهان طرف آمریکایی با شرط و شروط خاص و زیاده‌طلبی مانع این امر شده است.
  البته به نظر می‌رسد طرف آمریکایی تمایل دارد علاوه بر اینکه مانع وصول به یک توافق خوب شود، عامل این عدم توافق را طرف ایرانی معرفی کند. دولتمردان آمریکایی به‌ صراحت اعلام کرده‌اند که تحریم‌ها را به یک‌باره لغو نخواهند کرد و همزمان اظهار می‌دارند اگر ایران این امر را نپذیرد، عامل شکست مذاکرات بوده است.
 باید به طرف آمریکایی اعلام داشت که بعد از توافق ژنو، ایران اسلامی به تمام تعهدات خود عمل کرد و این موضوع مورد تأیید آژانس و حتی دولتمردان آمریکایی از جمله اوباما و جان کری نیز قرار گرفت و در مقابل طرف آمریکایی به‌ جای انجام تعهدات، به تشدید تحریم‌ها پرداخت. طرف آمریکایی باید به این نکته واقف باشد که وصول به توافق مستلزم بده بستان و کوتاه آمدن دو طرف از برخی از خواسته‌ها است و نمی‌توان انتظار داشت که ایران به‌ صورت یک‌طرفه کوتاه آید و در مقابل، خواسته‌های آمریکا بیشتر و بیشتر شود. این یک امر محال و ناممکن است و قطعاً در چنین صورتی طرف آمریکایی است که مسبب عدم توافق بوده است و نمی‌توان با هوچی‌گری و پروپاگاندا، ایران را مقصر جلوه داد. به نظر می‌رسد بخشی از این اظهارات آمریکایی‌ها در راستای جنگ روانی و تغییر در محاسبات طرف ایرانی به‌ منظور عقب‌نشینی از حداقل خواسته‌های منطقی در ادامه مذاکرات تا وصول به توافق نهایی باشد. امری که لزوم توجه و دقت طرف ایرانی و اقدام در راستای خنثی‌سازی این سناریو آمریکایی‌ها را می‌طلبد.
  ملت ایران آگاه است که دولت محترم این مذاکرات را به‌ منظور رفع بخشی از مشکلات کشور پیگیری می‌کرد و حتی اگر به دلیل زیاده‌خواهی دشمن و ایستادگی فرزندان انقلاب بر اصول و خطوط قرمز نظام توافق نیز حاصل نشود، مقصر طرف آمریکایی بوده است. مقصر بودن آمریکایی‌ها نه تنها برای ایرانیان بلکه برای همگان روشن است. در داخل کشور نیز این نکته باید مدنظر قرار گیرد که حفظ سنگر و عدم عقب‌نشینی تیم هسته‌ای کشورمان، نباید نفی دولت توسط اشخاص یا گروه‌های سیاسی کشور را به همراه داشته باشد. نباید این فشار به تیم هسته‌ای کشورمان وارد شود که به هر قیمتی، توافق کنند.
  فرزندان انقلاب که مسئولیت مذاکره را بر عهده دارند باید توجه داشته باشند که ملت، عدم توافق را بهتر از توافق بد می‌داند و در این مسیر از فرزندان خود حمایت خواهد کرد. اگر به دلیل زیاده‌خواهی دشمن، توافقی حاصل نشد، بهترین راهکار، همدلی و هم‌زبانی با دولت در راستای رفع مشکلات کشور با استفاده از توان و استعداد داخلی و توکل به وعده‌های الهی خواهد بود. امری که حتی در صورت وصول به توافق نهایی، باید اولویت اول دولتمردان و ملت باشد.