تهدید ترک مذاکرات، راهکاری برای اخذ امتیاز بیشتر از ایران/ آیا طرف آمریکایی مذاکرات را ترک خواهد کرد؟
تهدید ترک مذاکرات توسط آمریکا، بیش از آنکه یک راهکار و راهبرد قابل انجام و عملیاتی باشد، اقدامی جهت واداشتن طرف ایرانی به دادن امتیازات بیشتر به غرب است چرا که راهکارهای جایگزین آمریکا، قابلیت عملیاتی شدن را ندارد.
مذاکرات ایران و 5+1 به قول فوتبالیست‌ها در وقت اضافی بعد از 120 دقیقه مسابقه در حال اتمام است و اخبار مخابره شده بیانگر آن است که علی‌رغم توافق در برخی از امور، دو طرف هنوز نتوانسته‌اند به توافقی جامع دست یابند. در این میان طرف آمریکایی به‌منظور امتیاز گیری بیشتراز ایران و اجبار ایران به عدول از خطوط قرمز، سخن از ترک میز مذاکرات می‌گوید. در این خصوص باید توجه داشت در صورت پافشاری تیم مذاکره‌کننده کشورمان بر خطوط قرمز ترسیم‌شده از سوی رهبر معظم انقلاب، قطعاً در صورت توافق یا عدم توافق به نفع جمهوری اسلامی خواهد بود.
در صورت توافق با توجه به خطوط قرمز ترسیمی، ایران در برابر شفافیت بیشتر مطابق ان.پی. تی ((و نه پذیرش بازرسی‌ها و دسترسی‌های ویژه))، ضمن حفظ دستاوردهای هسته‌ای خویش، توانسته است تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان را مرتفع سازد که قطعاً دستاورد بزرگی خواهد بود.
در صورت عدم توافق، شرایط هیچ تفاوتی برای ایران نخواهد داشت زیرا مسیری که در طی این چندساله زیر سایه تحریم‌های ظالمانه با موفقیت طی کرده و نگذاشته که تحریم‌ها مانع حرکت ملت شوند، ادامه خواهد یافت. با این تفاوت که این بار اندک جماعتی که تصور می‌کردند شیطان بزرگ یعنی آمریکا قابل‌اعتماد است، به این باور خواهند رسید که نباید به اتکا بیگانه، کشور را مدیریت نمایند بلکه اگر حرکتی نیز باید بشود، با اتکا به داخل خواهد بود.
از سوی دیگر در صورت توافق یا عدم توافق، ایران اسلامی با پایبندی به تعهدات ژنو و لوزان (علی‌رغم مخالفت داخلی با این توافقات) نشان داد که برای رسیدن به توافق، آماده هرگونه همکاری، البته با شرایط منصفانه است و اگر تعهدی بدهد، به آن پایبند خواهد بود. این موضوع در گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌صراحت ذکر گردید که ایران در طور مدت بعد از توافق ژنو به تعهدات خود عمل نموده است و بنابراین در صورت عدم وصول توافق، افکار عمومی، ایران را عامل ناکامی و عدم موفقیت مذاکرات نخواهد شناخت.
در جبهه مقابل، جهان شاهد نقض آشکار و چندین‌باره توافق توسط طرف آمریکایی و تشدید تحریم‌ها بوده است. تحریم‌هایی که قرار بود مطابق توافق ژنو کاهش یابد، نه‌تنها کاهش نیافت بلکه تشدید گردید. موضوعی که از سوی مقامات آمریکایی نیز مورد اذعان قرار گرفت. به‌عنوان مثال جان کری در تاریخ ششم اسفندماه 1393، در نشست استماع کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در مورد اضافه شدن به تحریم‌ها علیه کشورمان بعد از توافق ژنو چنین می‌گوید: «چهل شخص حقوقی به فهرست تحریم‌ها اضافه شده است. پانزده مورد بر اساس اختیارات مقابله با تروریسم و سی‌وچهار مورد نیز بر اساس اختیارات مربوط به نقض تحریم‌ها و حمایت مادی و سه مورد دیگر بر اساس اختیارات حقوق بشر، پنج مورد مؤسسات مالی ایرانی و هشت مورد دیگر بر فهرست تحریم اضافه شدند»
بااین‌حال باید دید که راهکار جایگزین غرب در صورت ترک مذاکرات چه چیزی خواهد بود؟ آمریکایی‌ها در سخنان خود به دو گزینه اقدام نظامی و تشدید تحریم‌ها اشاره دارند. گزینه اول که اصولاً محلی از اعراب نداشته و بیشتر به یک لطیفه می‌ماند و آمریکایی‌ها بهتر از هر کس دیگری از ناتوانی در این راهبرد آگاهی دارند و گزینه دوم نیز هرچند با توجه به وضعیت کنونی امکان تحقق ندارد، حتی در صورت توانایی برای اجرا و اعمال، نمی‌تواند عاملی برای ممانعت از پیشرفت هسته‌ای کشورمان باشد.
با این وصف تهدید ترک مذاکرات توسط غرب، بیش از آنکه یک راهکار و راهبرد قابل انجام و عملیاتی باشد، اقدامی جهت واداشتن طرف ایرانی به دادن امتیازات بیشتر به غرب است. موضوعی که باید مورد توجه و دقت تیم مذاکره‌کننده کشورمان قرار گیرد.
